Rozległa kraina z dużą ilością malowniczych skałek i skał wapiennych, ze wspaniałymi murami z basztami i wieżyczkami, a także z ruinami potężnych niegdyś zamków i zapierających dech w piersiach krajobrazami, a także z mnóstwem legend.
Jura Krakowsko-Częstochowska
Będąc tu raz, zapragniesz jej więcej.
Praktyczne informacje
Położenie Jury – wschodnia część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej
Szlak Orlich Gniazd – przebiega przez województwa małopolskie i śląskie, i biegnie od Krakowa, aż do Częstochowy. Szlak liczy ok. 163,9 km, a na jego trasie zlokalizowanych jest przynajmniej kilkanaście ruin zamków i warowni, które w celach obronnych były stawiane w trudno dostępnych miejscach (np. na wąskich skałach)
Regionalne ciekawostki i atrakcje
👉 Jura, Jura Krakowska, Jura Krakowsko-Częstochowska to terminy używane najczęściej w przewodnikach turystycznych określających Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, której nazwę wprowadził Stanisław Pietkiewicz w 1947 r.
👉 Zbudowana jest z wapieni górnojurajskich tworzących płytę, która buduje wyżynę.
👉 Budowę Wyżyny Krakowskiej południowej charakteryzuje występowanie równoleżnikowo przebiegających rowów i zrębów tektonicznych.
👉 Najczęściej występującymi obecnie skamieniałościami na jurze są: amonity, belemnity, gąbki, małże i ramienionogi
👉 Jura to obszar, obejmujący najliczniejszą grupę jaskiń ze stalaktytami, stalagmitami oraz stalagnatami, które zostały odkryte i opisane (ok. 1500), z czego najdłuższą jurajską jaskinią jest Jaskinia Wierna o długości 1027 m 30 m głębokości. Z kolei najgłębszą jaskinią jest Jaskinia Studnisko, znajdującą się w rezerwacie przyrody Sokole Góry.
👉 Na terenie wsi Podzamcze – a Ściślej mówiąc wzgórze nazywane Górą Janowskiego, bądź również Górą Zamkową stanowi najwyższe miejsce, bo aż ok. 515,6 m n.p.m.
👉 Najwyższe wzniesienie przekraczające 500 m znajduje się na wzgórzu Grodzisko, sięgające 512,8 m n.p.m.
👉 Orle Gniazda – nazwa systemu średniowiecznych zamków, położonych w trudno dostępnych punktach Jury zamki, należą do najstarszych w Polsce. Zamki i strażnice budowane na szczytach wzgórz, służyły obronie ówczesnej stolicy – Krakowa oraz terenów przygranicznych w początkach istnienia państwa polskiego. Podobnie jak orły budowały swoje gniazda w trudno dostępnych miejscach, tak i zamki usytuowano na wąskich skałach, co sprawiało, że były bardzo trudne do zdobycia. Stąd właśnie nazwa, którą podobno w XIX-ym wieku wymyślił poeta, krajoznawca i uczestnik powstania listopadowego, Wiktor Zieliński.
👉 W 1950 r. jeden z najwybitniejszych polskich twórców szlaków Kazimierz Sosnowski stworzył i opisał Szlak Orlich Gniazd.
👉 Legenda głosi, iż w Jaskini, znajdującej się obecnie w Ojcowskim Parku Narodowym ukrywał się przed królem czeskim Wacławem przyszły król Polski Władysław I Łokietek, stąd grota zawdzięcza swą nazwę.
👉 W Jaskini Łokietka znaleziono w II połowie XIX wieku liczne kości niedźwiedzia jaskiniowego.
👉 Jak każdy wie, niegdyś Polskę najeżdżali Tatarzy, którzy rabowali, zabijali bądź brali ludzi do niewoli. Podczas jednego z tychże najazdów ludność mieszkająca na wyżynie szukała schronienia i miejsca, gdzie będą mogli uciec. Takim miejscem, okazała się pobliska Jaskinia Ciemna, której wejście według legendy Bóg zasłonił swoją ręką w wyniku czego powstała skała przypominającej swoim ukształtowaniem dłoń, składająca się z pięciu palczastych kolumn.
👉 Maczuga Herkulesa, zwana niegdyś maczugą Kraka, Sokolą Skałą, Czarcią Skałą, Skałą Twardowskiego. Z każdą dawną nazwą wiąże się odrębna legenda.
👉 Źródełko Miłości – legendzie głosi o mężczyźnie i kobiecie, którzy po wypiciu wody ze źródełka zakochali się w sobie.
👉 Nazwa źródła św. Jana prawdopodobnie związana jest ze świętym Janem Nepomucenem.
Co warto zobaczyć
👉 Ojcowski Park Narodowy – najmniejszy Park Narodowy w Polsce stanowiący doskonałe miejsce wypoczynku i regeneracji. Tu zaznasz kontakt z przyrodą, ale również usłyszysz liczne legendy o powstaniu słynnych jurajskich skałek, których zapragniesz zobaczyć na własne oczy.
Będąc w tymże Parku, koniecznie zajrzyj i zobacz:
– Jaskinię Łokietka,
– Jaskinię Ciemną wraz z obozowiskiem neandertalskim,
– słynną Rękawicę, zwaną Pięciopalcówką lub Białą Ręką
– Maczugę Herkulesa
– Bramę krakowska w Ojcowie
– Park Zdrojowy w Ojcowie
– Kaplica „Na Wodzie” – kapliczka p.w. św. Józefa Rzemieślnika (Robotnika)
– Źródło św. Jana – pierwotne i wtórne, znajdujące się przy potoku Prądnik i kaplicy „Na Wodzie”
– Zamek Królewski w Pieskowej Skale
– Skałka Jonaszówka – punkt widokowy na ojcowski zamek
– Zamek Królewski (ruiny) na Złotej Górze w Ojcowie
👉 Dolinki Krakowskie, najciekawsze z nich to: Dolina Kluczwody, Bolechowicka, Kobylańska, Będkowska, Szklarki, Racławki, Sąspowska
👉 Wzgórze Grodzisko, zwane również Wzgórzem Skała lub Wzgórzem 502, znajdujące się w Jerzmanowicach
👉 Drewniany dom Legionówka w Młynniku
👉 Boroniówke – starą osadę młynarską z zabytkowym młynem i tartakiem, znajdująca się w Grodzisku
👉 Pustelnia Błogosławionej Salomei
👉 Skała Słupek
👉 Skała Krukowskiego
👉 Skała Wapiennik
👉 Zamek Ogrodzieniec w Podzamcze
👉 Dworek Krasińskich w Złotym Potoku
👉 Pałac Raczyńskich w Złotym Potoku
👉 Rekonstrukcja drewnianego grodu na Górze Birów w Podzamczu,
👉 Pustynie Błędowska i Pustynie Siedlecka,
👉 Zrekonstruowany Zamek Królewski w Bobolicach
👉 Zamki rycerskie w: Korzkwi, Rabsztynie, Bydlinie, Smoleniu, Pilicy
👉 Zamek „Bąkowiec” w Morsku
👉 Zamek koło Mirowa
👉 Zamek Królewski (ruiny) w Olsztynie
Regionalna kuchnia
Garus – gęsta, słodka zupa owocowa, przyrządzana z gruszek, a także jabłek lub śliwek z dodatkiem mleka, jajek, mąki i przypraw
Kurzina – zupa z pokrzyw
Zalewajka – zupa, zawierająca ugotowane, pokrojone w kostkę ziemniaki zalane przygotowanym osobno czystym żurem z zakwasu chlebowego
Polewka jurajska – polewka z ziemniakami, przypominająca w smaku farsz do ruskich pierogów
Salaput – kapuśniak
Kawior Żydowski – siekana wątróbka z cebulą i ugotowanymi jajkami podawana na zimno z chlebem
Tatarczuch – chleb wypiekany z gryczanej mąki, wody, mleka i drożdży
Pieczonki – potrawa z ziemniaków, boczku, cebuli, buraków i marchewki, przyrządzonych na ognisku w specjalnym żeliwnym garnku.
Ciulim – przyrządzana na bazie ziemniaków, mięsa i przypraw, będąca odpowiednikiem żydowskiego czulentu.
Czulent – gulasz, przyrządzany z koszernego mięsa, z fasolą, cebulą, kaszą jęczmienną lub jaglaną
Kugiel z ziemniaków – babka ziemniaczana
Kluchy połom bite – kluchy z ziemniaków połączonych z mąką i ubitych z pomocą specjalnej pałki
Marchwiak – ciasto marchewkowe
Charoset – słodka potrawa ze świeżych jabłek, orzechów włoskich i słodkiego czerwonego wina.